در کشورهای صاحب صنعت سینما معمول است که درباره وقایع مهم تاریخی و به خصوص پیروزی های نظامی خود فیلم های زیادی را می سازند. اتفاقی که یکی از روال های ثابت در هالیوود است. شاید یکی از نزدیک ترین و ملموس ترین مثال ها، ماجرای کشته شدن بن لادن باشد که آمریکایی آن را یک «فتح الفتوح» برای خود می دانند. اما واکنش نظام سینمایی آمریکا به این قضیه خیلی جالب است.
هنوز یک هفته هم از این حادثه نگذشته بود که در هالیوود تولید یک فیلم سینمایی با موضوع جست وجو و قتل بن لادن کلید خورد! البته جعل وقایع، یکی از رسوم ثابت و دائمی سینمای آمریکاست و آن ها حتی درباره وقیح ترین و ضدبشری ترین تحرکات نظامی خود نیز اسطوره سازی کرده اند.
این مسئله درباره سینمای ایران چندان صادق نیست. بزرگ ترین پیروزی ملی در ایران فتح خرمشهر است. باتوجه به این که ایران از معدود کشورهای صاحب صنعت سینما در جهان است، قاعدتاً باید به این موضوع توجه ویژه ای نشان داده می شد. اما مرور کارنامه سینمای ایران در زمینه پرداختن به موضوع خرمشهر نتیجه دیگری را نشان می دهد. به طوری که با مرور فیلم های ساخته شده در این عرصه، به تعدادی فیلم با موضوع خرمشهر برخورد می کنیم. اما موضوع تلخ و تکان دهنده این است که در این میان هنوز حتی یک فیلم هم درباره آزادسازی خرمشهر ساخته نشده است. اگر دو سه فیلم مستند و انتهای یک سریال تلویزیونی را مستثنی کنیم، سایر آثاری که درباره خرمشهر ساخته شده اند یا بخشی از روایت آن ها به این موضوع اشاره دارد و یا حوادث سقوط و اشغال خرمشهر را دستمایه درام قرار داده اند. از فیلم خوب مرحوم رسول ملاقلی پور «بلمی به سوی ساحل» که به خاطر نگاه اسنادی اش به قضیه خیانت و وطن فروشی بنی صدر هنوز هم یک فیلم مهم محسوب می شود و نخستین فیلم سینمایی با موضوع خرمشهر است گرفته تا آثاری چون «سفر سرخ» و «عصر روز دهم». هر سه فیلم احمدرضا درویش یعنی «کیمیا»، «سرزمین خورشید» و «دوئل» هم درباره اشغال خرمشهر هستند. «حریم مهرورزی» به کارگردانی ناصر غلامرضایی «روز سوم» محمدحسین لطیفی و «کودک و فرشته» ساخته مسعود نقاش زاده نیز همین طور هستند.
هرچند که موضوع سقوط خرمشهر و مقاومت مردمی در این شهر هم حائز اهمیت است و هنوز هم ناگفته های بسیار زیادی درباره آن مکتوم مانده است، اما آزادسازی خرمشهر نه تنها در مقطع هشت سال پایداری که در تمام طول تاریخ پر فراز و نشیب ایران زمین یک تافته جدا بافته است. سوم خرداد از سال1361 به بعد دیگر نه یک مناسبت تاریخی، بلکه خودش یک تاریخ شد. روزی که همه شکست ها و تسلیم های گذشته ایران را جبران کرد و نمادی شد برای ایستادگی یک ملت در برابر یک جبهه سلطه گر و ملت خوار جهانی.
همچنان که این موضوع، قابلیت های دراماتیک بسیاری دارد و می تواند منبع تغذیه مناسبی برای تقویت سینمای ما شود. فتح خرمشهر، شاید تنها موضوعی باشد که عشق، حماسه، شجاعت، کشمکش، تضاد و تخاصم، ماوراءالطبیعه، تعلیق، قهرمان، درام، تراژدی و در نهایت شادی و شکوه را باهم دارد. و البته این دفاع مقدس و فتح خرمشهر نیست که به ما نیاز دارد، ما به این فرهنگ و این تاریخ، حفظ آن و بزرگداشتش نیازمندیم. این سینماست که امروز بیش از هر زمان دیگری، برای یافتن دوباره هویت و راه حقیقی خودش و ترسیم افقی روشن و امیدوارکننده، انسان ساز و بیدارکننده نیاز به توجه به چنین موضوعات و حقایقی دارد.

این یادداشت در روزنامه کیهان منتشر شده است. نوشته آرش فهیم